Phyllium bioculatum var. pulchrifolium - Liściec dwuoki
| Nazwa łacińska: | Phyllium bioculatum var. pulchrifolium |
| PSG: | 10 |
 Nazwa polska: |
Liściec dwuoki |
| Aktywność: | Dzienna |
| Rozmnażanie: | płciowe i partenogenetyczne |
| Żywienie_odnosnik: | nie wybieraj nic |
| Wydzielanie substancji chemicznej: | Nie |
| Sposób składania jaj: | Zakopuje |
| Trudność hodowli: | Łatwy w hodowli |
| Odnośnik do opisu: | Phyllium bioculatum var. pulchrifolium - Liściec dwuoki |
PSG 10, fam. Phylliidae, Gray 1832
Nazwa polska: liściec dwuoki
Pochodzenie: Jawa
Rozmnażanie: płciowo, partenogenetycznie
Wielkość: samica - 9cm, samiec - 7cm
O rodzinie
Piękne i oryginalne owady, często wykonujące rytmiczne ruchy imitując drganie liścia na delikatnym wietrze. Ich łudzące podobieństwo do liści czyni je prawie niewidocznymi dla potencjalych drapieżników. Liśćce należą do jednych z trudniejszych w hodowli owadów z rzędu phasmodea. Wynika to z wysokich wymagań co do warunków hodowli oraz, dla gatunków rozmnażających się płciowo, problemami ze zbyt krótkim życiem samca.
Znanych jest kilkadziesiąt gatunków liśćców, między innymi:
|
|
|
Najczęściej spotykane w hodowlach są gatunki P. bioculatum, P. giganteum, nieco rzadziej P. celebicum, P. pulchrifolium oraz P. siccifolium.
O gatunku
Najczęściej spotykany zarówno w naturze jak i w terrariach pasjonatów. Na odwłoku widoczne są dwie kropki przypominające oczy, stąd jego polska nazwa - liściec dwuoki. Wyróżnia się trzy formy barwne: zieloną, pomarańczową i żółtą [zobacz zdjęcia pod opisem]. Forma zielona jest najbardziej rozpowszechniona, do czasu powstania opisu nie spotkałem osoby, która mogłaby się pochwalić hodowlą innej formy barwnej.
Występowanie
Chociaż za obszar pochodzenia liśćca dwuokiego często podaje się Jawę, jednak występuje on też w innych regionach Azji. Spotkać go można w Malezji (wzgórza Tapah - raj dla entomologów) oraz na Sri Lance. Kolorystyka owadów różni się w zależności od miejsca występowania. Od całkowicie zielonej w Malezji, poprzez zieloną z brązowymi plamkami na Sri Lance, aż do bladozielonej z brązowymi plamkami na Jawie [zobacz zdjęcia pod opisem].
Ciekawostki
Młode samce posiadają na czułkach organ wydający ciche piskliwe dźwięki. Można je usłyszeć zbliżając owada do ucha. Organ ten zanika u dorosłego owada.
Jak rozpoznać
Bardzo podobne do liści, na ciele widać zgrubienia imitujące żyłki. Odwłok mocno spłaszczony. Na nogach występują blaszki. Owady najczęściej zielone, choć spotyka się też formy barwne (pomarańczowa, żółta i formy pośrednie). Podczas kolejnych wylinek zarówno u samicy jak i samca zmienia się kształt końcówki odwłoka. Bardzo dobrze zostało to przedstawione na francuskojęzycznej stronie www.phasmes.com [przejdź do strony].
Samica
Dorosła samica dorasta do 9cm, występują krótkie 0,5cm czułki. Skrzydła nieprzeźroczyste, podobnie jak odwłok przypominają liść. Pokrywają znaczną część odwłoka. Pojawiają się dopiero przed ostatnią wylinką (1,5cm), jednak pełny swój kształt (5cm) osiągają dopiero w stadium imago. Najczęściej zielone. Samica przechodzi 7 wylinek.
W odróżnieniu od Phyllium giganteum na ogół nie mają kilkumilimetrowych brzązowych zabarwień na obrzeżach końca odwłoka oraz na blaszkach nóg.
Samiec
Rzadko spotykany w hodowlach. Dorasta do 7cm, ciało relatywnie wąskie, czułki znacznie dłuższe niż u samicy mierzą ponad 5cm. Skrzydła (4,5cm) przeźroczyste, wąskie gdy złożone, pojawiają się po ostatniej, piątej wylince. Samce są zielono-żółte z brązowymi końcówkami nóg, balszki na nogach mniejsze niż u samicy. Dobrze widoczne dwie ciemne plamki w połowie długości odwłoka, rozmieszczone symetrycznie względem osi pionowej owada.
Larwy
Zaraz po wykluciu mierzą niecałe 1,5cm, koloru ciemnoczerwonego. Po około dwóch dniach stają się brązowo-żółte, a w ciągu kolejnych 12 dni - zielone. Ostateczny kolor (zielony) pojawia się wpierw na spodniej części odwłoka, by po pewnym czasie stopniowo pokryć całe ciało owada.
Jaja
Brązowe, 6mm długości. Przekrój jaja przypomina pięcioramienną gwiazdę. Wieczko stożkowate wystające ponad jajo.
Hodowla
Należy zwrócić szczególną uwagę na warunki hodowli, które powinny zmieniać się w miarę wzrostu owada oraz problem zbyt krótkiego okresu życia samca.
Opis hodowli przedstawiony poniżej wynika głównie z własnych doświadczeń. Obserwowałem rozwój liśćców w różnych warunkach hodowlanych u różnych hodowców. Przedstawiam rozwiązanie, które jest według mnie najlepsze. Owady bezproblemowo i relatywnie szybko przechodziły wylinki. Zaznaczam, że inni hodowcy mogą mieć odrębne zdanie na temat warunków hodowli.
Liśćce wymagają dobrze wentylowanego terrarium, w którym nie można dopuścić do rozwoju pleśni. Przykre doświaczenie nauczyło mnie, że owady te są wyjątkowo wrażliwe na dotyk dłoni. Nawet przy przenoszeniu należy ich nie dotykać. Dobrze jest się posłużyć kawałkiem liścia jako środkiem transportu. Unikaj utrzymywania bardzo wysokiej wilgotności w całym terrarium, owad powinien mieć wybór stopnia wilgotności. Zauważysz przemieszczanie się liśćców zależnie od okresu jaki pozostał do zrzucenia wylinki.
Imago
Należy odpowiednio zaprojektować terrarium. Owad powinien mieć wybór temperatury (pomiędzy 22-28st.C) oraz wilgotności (pomiędzy 40%-90%), szczególnie ważne jest to przed ostatnią wylinką.
Larwy
Bardzo ruchliwe, jednak gdy czują się zagrożone zastygają w bezruchu. Często unoszą odwłok chroniąc w ten sposób głowę i nogi przed drapieżnikiem. Dużo piją, uważaj jednak aby nie utopić młodych - jedna kropla może stanowić śmiertelne zagrożenie.
Należy zapewnić wybór wilgotności (pomiędzy 40%-90%), można utrzymywać stałą temperaturę ok. 25st.C, jednak tylko do stadium L6 dla samicy i L4 dla samca, potem należy poszerzyć zakres temperatury w terrarium (22-28st.C). Uważa się, że młode do przeżycia potrzebują naturalnego światła.
Bardzo wysoka śmiertelność larw ogranicza ich populację w terrariach. Decydujące są pierwsze dwie-trzy wylinki. Jeśli owad je przeżyje wzrasta pradwopodobieństwo dożycia formy imago. Kolejnym punktem krytycznym jest ostatnia wylinka. Część larw ginie podczas tej wylinki. Zdarza się, że owad utknie w wylince, należy wtedy lekko zwilżyć wylinkę i powoli wyswobodzić owada. Jeśli nie zrobimy tego szybko (w ciągu kilkudziesięciu minut) owad zginie.
Jaja
Samica składa około 100 jaj, średni czas inkubacji wynosi 6 miesięcy. Jaja należy trzymać w temperaturze 25st.C przy stałej wilgotności 95%.
Rozmnażanie
Bardzo trudne jest rozmnażanie ich płciowo. Samce żyją bardzo krótko i giną zanim samica osiągnie formę imago. Istnieje częściowe rozwiązanie problemu. Samce należy od pierwszych wylinek trzymać w chłodniejszym terrarium. Nie gwaratuje to jednak, że samiec zanim zginie zdąży zapłodnić samicę, zwiększa się tylko prawdopodobieństwo tego zdarzenia.
Gdy uda się nam tak poregulować rozwojem samca i samicy, że dojdzie do kopulacji nie oznacza to sukcesu. Samica bardzo często, mimo odbytej kopulacji, składa niezapłodnione jaja. Szanse na samca są znikome, nawet gdy owady kopulują. Nie należy zapominać o wymieszaniu osobników z różnych hodowli co 2-3 pokolenia, celem uniknięcia negatywnych skutków chowu wsobnego. Najprostszym rozwiązaniem wydaje się być partenogeneza...
Żywienie
Zarówno larwom jak też formom imago powinno się podawać zróżnicowany pokarm. Najlepiej postarać się o liście dębu oraz liście malin lub jeżyn. W miarę zbliżania zimy można powoli odstawiać dąb podając coraz więcej jeżyny. Postaraj się o możliwie świeże i rozwinięte liście. Nie wolno podawać młodych liśći - zawierają one związki szkodliwe dla straszyków.
Terrarium
Gdy terrarium będzie przygotowane według niżej podanego sposobu nie będzie wymagało dodatkowego spryskiwania, w celu utrzymywania wysokiej wilgotności. Końcowy efekt budowy terrarium możesz zobaczyć na zdjęciu pod opisem.
Wymiary
Optymalna długość terrarium to 80-90cm, jednak z powodzeniem hoduję liśćce dwuokie w terrarium długości 55cm. Jako, że liśćce są owadami nadrzewnymi powinniśmy zadbać też o odpowiednią wysokość terrarium (ok. 40cm). Większa długość ułatwi zróżnicowanie wilgotności i temperatury w terrarium, a większa wysokość przybliży warunki w terrarium do warunków naturalnych.
Podłoże
Ze względu na wrażliwość liśćców na pleśń nie stosujemy samej włókniny kokosowej, ani samego torfu. Dobrym połączeniem jest włóknina kokosowa i gruba warstwa ligniny, którą kładziemy na włókninę lub sama lignina. W przeciwieństwie do ręczników papierowych lignina hamuje rozwój niepożądanych grzybów w terrarium.
Podawanie pożywienia
Są dwa sposoby. Pierwszy to wbijanie na gałęzie liści jeżyn lub dębu i po 24 godzinach usuwanie uschniętych na świeże. Drugi sposób pozwoli na zaoszczędzenie codziennej pracy z karmieniem owadów. Przygotowujemy słoik z nakrętką, w nakrętce wybijamy otwór 1,5cm średnicy, wlewamy wodę i przez otwór wkładamy łodygi jeżyn lub łodygi z liśćmi dębu. Zabezpieczamy tym samym, owady przed utopieniem się w wodzie. Liście pozostają świeże przez dłuższy czas (nawet do trzech tygodni). Można w tym czasie bez obaw wyjechać na wakacje.
Wyposażenie
Oczywiście średniej grubości gałęzie (nie małe patyczki), które rozkładamy tak, aby wystawały ponad podłoże, aż po szczyt terrarium. Ponadto w terrarium powinny się znaleźć:
- termometr (kontrola temperatury),
- higrometr (kontrola wilgotności),
- zamknięta butla z podgrzewaną wodą (podgrzewa terrarium),
- otwarta butla z podgrzewaną wodą (podgrzewa i zapewnia wilgotność w terrarium).
Bezpieczną grzałkę można wykonać z plastikowej butelki i grzałki akwarystycznej (10Watt). W nakrętce butelki robimy otwór, przez który wkładamy grzałkę. Do butelki wlewamy wodę i całość umieszczamy przy lewej bocznej ściance.
Nawilżacz wykonujemy z 5-litrowej plastikowej butli. Butlę kładziemy na boku i wykrawamy jedną ze ścianek. Na dno butli wsypujemy warstwę żwiru. Do butli wkładamy grzałkę (10Watt), którą dociskamy do dna butli kamieniem. Wykrojony otwór zakrywamy firanką, którą mocujemy do brzegów butli. Wlewamy wodę i umieszczamy całość przy prawej bocznej ściance terrarium.
Na wierzch terrarium po prawej stronie kładziemy kawałek szyby, pozwoli to na utrzymanie w tej części terrarium wysokiej wilgotności. Odłączając prąd w lewej butli otrzymamy (oprócz zróznicowanej już wilgotności) zróżnicowanie temperatury w terrarium.
opracował: Adam Popiel
